'Opvoeden vraagt om lef'

WOUDENBERG De afgelopen 25 jaar is er een enorme stijging van jeugdigen met jeugdzorg, zeker in verhouding met andere landen. Ook de kosten blijven maar stijgen. Ondanks extra geld blijkt dat de zorg niet effectief functioneert. Dit vraagt om een andere maatschappelijke aanpak, zo stellen Ellen van der Vlist, directeur Coöperatie De Kleine Schans, en Marieke Meeuwenoord van de gemeente Woudenberg. Het vraagt om een aanpak met lef voor iedereen.

Joke van der Heide

Om te beginnen gaat het om lef van ouders om te durven vaststellen dat hun kind niet overal goed in is. Volgens Ellen van der Vlist leven we in een samenleving waar alles perfect moet zijn. Kinderen moeten van alles, zoals goed kunnen leren, goed zijn in één of meerdere sporten, liefst ook nog een beetje muzikaal zijn en veel sociale contacten hebben. Zij vindt dat we te veel verwachten van onze kinderen. Het gevolg daarvan kan zijn dat zo de eigenheid van een kind wordt ontkend.

MAKBAAR Een ander symptoom van onze maakbare samenleving, is dat als het wat minder goed gaat in je gezin of met je kind, ouders meteen de vraag krijgen wat zij hieraan gedaan hebben. ,,Het is niet altijd nodig om actie te ondernemen. Het vraagt lef om te accepteren dat het leven soms moeilijk is door scheiding of ziekte en dat dit zijn weerslag kan hebben op de kinderen", legt Van der Vlist uit. Als voorbeeld geeft zij een moeder die onlangs met haar kind voor hulp kwam, omdat het kind volgens haar onhanteerbaar en druk was. Toen iemand van het Sociaal Team stelde dat haar vechtscheiding een weerslag zou kunnen hebben op haar kind, ontkende ze dit. Het enige wat ze wilde is dat de hulpverleners het probleem oplosten. Even terugschakelen en accepteren dat soms niet alles kan doorgaan, kan effectiever zijn, geeft ze aan. Zij is niet altijd voorstander van therapie, omdat kinderen dan het gevoel krijgen dat er iets mis is met ze.

De oplossing is soms dichterbij te vinden door hulp op school, aan de buren, de sportcoach of de kerk te vragen, vult Meeuwenoord aan. ,,Maar daar heb je als ouders lef voor nodig, want dan moet je openlijk erkennen dat je kind hulp nodig heeft. Iets wat in de gesloten Woudenbergse samenleving niet makkelijk is", denkt zij. Daarom wil zij de omgeving van kinderen waar zichtbaar is dat zij het moeilijk hebben, oproepen om het lef te hebben om hulp aan te bieden.

JEUGDZORG Lef heeft de Coöperatie De Kleine Schans zelf ook. Zij maken zich sterk om hun visie uit te dragen. Met zo'n dertig andere sociale teams, die zich hebben verenigd in de Associatie van Wijkteams, zijn zij hiervoor in gesprek met minister Hugo de Jonge. Het doel is effectievere zorg bieden aan de Woudenbergse jeugd. Het nevenresultaat zal in de toekomst ook zijn dat de kosten voor jeugdzorg niet langer zullen stijgen en hopelijk zelfs zullen dalen. Van der Vlist: ,,In Denemarken is dit traject al jaren eerder met succes ingezet."

Zover is het in Woudenberg nog niet. In 2018 lagen de kosten voor jeugdzorg op 3.200.796 euro en werd de begroting met maar liefst 777.847 euro overschreden. Ook in 2019 stijgen de kosten meer dan begroot. In de zomer werd duidelijk dat de kosten voor het eerste halfjaar 395.000 euro hoger lagen. Ook het Rijk beseft hoe groot de problematiek is en heeft voor gemeenten extra budget beschikbaar gesteld voor de jeugdzorg. Woudenberg heeft voor 2019 456.863 euro ontvangen. Ook het aantal zorgtrajecten nam toe van 8,5 per 1.000 in 2015 naar 9,6 per 1.000 jongeren met jeugdzorg in 2018.

De visie over het verlenen van effectieve zorg wordt door de Coöperatie al in de praktijk toegepast. Een goed voorbeeld zijn de spreekuren die de coöperatie houdt op basisscholen. Van der Vlist ziet dat ouders steeds meer lef hebben om binnen te lopen en hun problemen in een vroegtijdig stadium voor te leggen, waardoor langdurige en voor het kind intensieve zorg in een aantal gevallen voorkomen kon worden. Vanaf eind oktober starten er ook verbindingsavonden op scholen om samen te praten over opvoeden met lef.