Nominaties ‘Want buiten gebeurt het’
1 februari 2011 om 00:00 AchtergrondDe provincies Gelderland en Utrecht werken nauw samen door het projectbureau “Stichting Vernieuwing Gelderse Vallei” (SVGV) te financieren. Dit bureau ondersteunt onder andere particuliere initiatieven die bijdragen aan een betere balans tussen wonen en werken in een gebied dat zich kenmerkt door een gevarieerde agrarische bedrijvigheid en bijzondere landschappelijke, cultuurhistorische waarden.
Gerard van Santen, directeur SVGV, vroeg de juryleden de projecten te beoordelen op het vernieuwende karakter ervan, de samenwerking met andere partijen en de voorbeeldfunctie die ervan uitgaat. Hij voorspelde een moeilijke opdracht. ,,Het zijn stuk voor stuk projecten die een 10 verdienen”, aldus Van Santen.
Vrijdag was de eerste busstop op de veehouderij van Henk Davelaar sr. op landgoed Den Treek Henschoten, op de grens van Woudenberg en Leusden. Bij de vraag van het provinciebestuur om mee te werken aan het afstoten van de varkenstak in combinatie met een ammoniakbeperking, moest Davelaar wel even slikken. ,,Sinds 1850 houdt mijn familie varkens op dit bedrijf, maar wij zagen wel in dat dit de enige weg is om te kunnen groeien” licht hij toe. Na de reorganisatie is Davelaar inmiddels de grootste melkveehouder in de regio. In zijn nieuwbouwstal worden uitstootbeperkende technieken toegepast die elders in de rundveesector nog nauwelijks voorkomen. Met een ammoniak reductie van 35 % als mooi resultaat. Daar plaatste Davelaar een kritische noot bij. ,,De overheid moet bij deze getallen inzetten op betere meetmethoden. Nu is er maar één organisatie die meet. In twee jaar tijd zijn de kosten daarvan gestegen van 40 tot 70 duizend euro. Met die € 70.000,00 zet u de sector op slot. Daar moet een oplossing voor komen”, aldus Davelaar.
In vergelijking met de andere nominaties is die van de Vereniging Recreatieondernemers Grebbelinie verrassend te noemen. Verrassend omdat de vereniging, in tegenstelling tot de andere kanshebbers voor de bokaal, nog weinig concrete resultaten van haar activiteiten kan overleggen. Dit neemt niet weg dat de vereniging, bij monde van haar voorzitter Ruud Burgers, verfrissende ideeën heeft over het toeristisch en commercieel gebruik van het natuurlijke lint dat de Grebbelinie tussen Rhenen en Bunschoten vormt.
,,De onderlinge afstemming tussen de belangen van partijen als Staatsbosbeheer, grondeigenaren, ondernemers en toeristen is van groot belang. Een van onze eerste successen is dat wij erin zijn geslaagd om veiligheidsafspraken te maken over het gebruik van De Grift. Zo worden boten geregistreerd, mag je onder de 16 jaar niet zonder begeleiding in een kano stappen en is het dragen van zwemvesten verplicht. Ook hebben wij contact gezocht met hengelsportverenigingen want met hen moeten er afspraken komen over het gebruik van het water. De marketing van de Grebbelinie wordt belangrijk, want wij voorzien dat rond de stijgers voor de kanos verblijfsrecreatie en horeca gaat ontstaan. De Grebbelinie is nu al een grote trekpleister voor wandelaars en fietsers”, aldus Burgers.
In hoeverre de vereniging ten opzichte van de overige genomineerden daadwerkelijk op achterstand staat, zal 14 februari blijken.
De veehouderij kent een hoog energieverbruik. Maatregelen die leiden tot het terugdringen hiervan, en daarmee tot het beperken van uitstoot van CO2, zijn daarom zowel vanuit economisch als milieuoogpunt aantrekkelijk. Onder de naam ‘Eemlandstroom’ kiezen veertien melkveehouders in Eemland voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en een CO2-neutrale veehouderij. Eemlandstroom verdient de nominatie met het onderzoek naar de effecten van energieverbruik beperkende maatregelen. In 2010 is gekozen voor de aanleg van 3.000 m² aan zonnepanelen. Deze leveren jaarlijks een energieproductie van 315.000 kWh. Johan Eek uit Eemnes is een van de initiatiefnemers van Eemlandstroom. Gebruik van diesel en daarmee de uitstoot van CO2, beperkt hij zo veel mogelijk. Dit heeft, in combinatie met de aanleg van de zonnepanelen op zijn stal en de aanschaf van een warmte terugwininstallatie, tot concrete resultaten geleid. Hij is er sinds april 2010 in geslaagd om een reductie van 14.000 kilo CO2 te realiseren. Stef Huigen, voorzitter LTO, typeerde kernachtig het doorzettingsvermogen dat nodig is om een project als dit te laten slagen. “Je moet volhardend zijn als een jonge hond. Die blijft net zo lang achter zijn eigen staart aan lopen totdat hij hem te pakken heeft”, aldus Huigen.
Gezinsbedrijf
Reconstructie van het landelijk gebied kan ook anders, zoals het gezinsbedrijf van Eddie en Linda van de Bor in Voorthuizen laat zien. Ooit was het uitsluitend een veehouderij, maar inmiddels zijn een camping, een ijsbaan en (sinds januari 2010) een “Wellness studio” aan het bedrijf toegevoegd. In de studio werken klanten aan een gezondere leefstijl. 98 % van hen is vrouw. Niet vreemd volgens Linda, die opmerkt ,,Vet zet zich vooral af in buik, billen en bovenbenen en dat zijn toch de probleemzones voor vrouwen”’. Met dit voorbeeld van de “verbrede boer” werd de nominatie voor de “Want buiten gebeurt het bokaal 2011” binnengehaald.
140 inwoners van het buitengebied gingen in 2009 in op de uitnodiging van de gemeente Nijkerk om ideeën uit te werken voor een “streekeigen” beplanting in het gebied. Die uitnodiging heeft geleid tot de aanplant van 23.000 bomen en struiken. Teus van Laar begon 15 jaar geleden op eigen initiatief al aan de landschapsinrichting rond zijn paardenhouderij. Met een hoogstamboomgaard, haagbeuken, opgaande laanbomen en de reconstructie van houtwallen verfraaide hij de natuurlijke omgeving van zijn bedrijf. Daarmee lag het voor de hand dat Van Laar namens de deelnemers de nominatie in ontvangst mocht nemen.
