‘Van landweg tot asfaltboulevard’
16 januari 2023 om 15:12Deel 54 door Ot Beigelstein
Dan een uitgebreide blik op de aard van de wegen die het kruispunt vormden.
Waar kruispunt De Poort aan het begin van de 20e eeuw, ook na de aanleg van de Geeresteinselaan en als verder doorgetrokken N226, een krappe kruising van wegen was a de bebouwing relatief kort tegen de rijweg stond is deze bebouwing in de loop der jaren steeds verder teruggedrongen. Enerzijds door afbraak van panden en achteruitplaatsen van de rooilijn, anderzijds door oorlogsgeweld op 28 april 1945 waarbij meerdere panden zijn verwoest.
Op die manier kreeg de noord-zuid-as minimaal een dubbele breedte in vergelijking met daarvoor. De oost-west-verbinding door het centrum werd slechts 5-6 meter breder door bij nieuwbouw de rooilijn overal 2-3 meter verder van de weg af te leggen.
Waar kruispunt de Poort nooit van verschoond is gebleven zijn de grote en kleine ongevallen. In een periode van meer dan honderd jaar zijn er diverse voorgekomen.
Vroeger begon dat al met boerenaanspanningen waar iets misging, afbrak, niet werd uitgekeken, op hol sloeg of verkeerd werd gestuurd. Zeker in de periode dat er ook nog geen straatverlichting was.
Het begon met het stijgen van de belangrijkheid van de Rijksweg der eerste klasse nummer 2 van Arnhem naar Amsterdam die door Woudenberg liep en bij de Poort rechtsaf sloeg. Dat betekende dat de ontsluitingsweg naar kasteel Geerestein en Klein Geerestein alsmede het pad daarna in noordelijke richting tot hoofdweg werd gecultiveerd.
Tot aan de aanleg van de Randweg heette die in de huidige tijd de N224 overgaand in de N226. In 1826 werd het stuk vanaf Scherpenzeel tot aan de Poort verhard en vervolgens het deel vanaf de Poort tot Amersfoort aangelegd en verhard
.
Ook wat nu de N224 heet van Woudenberg naar Zeist is als nieuwe weg rond 1800 aangelegd en verhard met grind ter vervanging van de Oude Utrechtseweg en de Woudweg. Bestrating zou rond 1830 geschieden.
De weg naar Maarsbergen is met grind verhard na de openstelling van het treinstation Maarsbergen in 1852. Er kwam een tolhuis langs de Maarsbergseweg ter hoogte van de Ringelpoel. Klinkers zijn er pas veel later gelegd.
Om de kruising van deze wegen een beetje overzichtelijker en veiliger te maken dacht Rijkswaterstaat voldoende te hebben aan 1 centrale lichtbron boven het kruispunt.
(vervolg in deel 55)
Bronnen: Archief Oud Woudenberg