Brand op De Schans
Brand op De Schans Gijs van Lambalgen

‘Een ikoon gaat voorgoed tenonder’

16 januari 2023 om 14:43

Deel 23D


Dit ongelukkige voorval betekende tevens het einde van Hotel-café-restaurant De Schans. De brandlucht oefende niet bepaald aantrekkingskracht uit op gasten met de intentie van een heerlijke geurende maaltijd te komen genieten.


RÉSIDENCE DE SCHANS Het verloederde gebouw heeft nog jaren gestaan alvorens het werd gesloopt. Dit is pas in 1972 geëffectueerd, waarna de ontwikkelingen voor de bouw van het nieuwe appartementencomplex ‘Résidence De Schans’ van start kon gaan.


Het gebouw ‘Résidence De Schans’ zou overigens pas vele jaren later en dan ook nog op een andere plek dan de plaats van het voormalige hotel komen te staan; meer in het westelijk daarvan gelegen deel van het park. Hierdoor behoorde het herbouwen van een aanzienlijk pand op de plaats van de vorige bouwwerken voorgoed tot de onmogelijkheden.

Overigens moest voordat de bouw van start kon gaan een servituut bij de familie Hooft van Geerestein worden afgekocht dat restricties ten aanzien van bouwen op het terrein van de Schans inhield. Dit heeft nogal wat aandacht en tijd gekost.


Kort na 1972 is het grondgebied van de Schans trouwens ook in andere handen overgegaan en kwam het in bezit van Sander Hendrikse Bouwbedrijf & Zn. B.v. en H. Wolswinkel. Daarmee verviel ook de pacht voor de familie Van Kolfschoten.


BESTEMMINGSWIJZIGING Op 23 december 1975 werd een gemeenteraadsvergadering gehouden waarvan in een verslag het volgende (verkort) werd opgetekend: Nadat duidelijk was geworden dat op het terrein niet opnieuw een hotel, restaurant of soortgelijke onderneming zou worden gevestigd werd door de nieuwe eigenaren een bestemmingswijziging voor de grond bij de gemeente Woudenberg aangevraagd. Tot op dat moment was de bestemming ‘gastinrichtingen’, waarbinnen uitsluitend een horeca-inrichting of een anders soort verblijfsgebouw zoals een conferentieoord of een jeugdherberg mocht wordt gebouwd, inclusief noodzakelijke dienstwoningen als onderdeel van het hoofdgebouw. En dat moet dus volgens de nieuwe eigenaren anders worden.

Die wijziging werd door het college met de Stedebouwkundige en de Provinciale Planologische Dienst overwogen. Door alle betrokkenen is gesteld dat het gebied uniek is voor de bebouwde kom van de gemeente mede door de aanwezige deels oude beplanting en als zodanig in stand moet worden gehouden en voor het nageslacht bewaard. Dus een stuk cultureel erfgoed.


AANKOOP Overleg met beide raadscommissies leidde ertoe dat met de eigenaren overleg is aangeknoopt inzake aankoop van De Schans door de gemeente Woudenberg. Dat gaf waarschijnlijk voor het Provinciebestuur meer garanties voor het bewaren van cultureel erfgoed dan het vertrouwen dat bij particuliere bezitters zou moeten worden neergelegd om, indien nodig, diezelfde schatbewaarder te kunnen zijn als het gemeentelijke apparaat.

De vraagprijs van f 700.000,- werd als alleszins redelijk genoemd. Aldus werd daarvoor op dezelfde vergadering door de raad krediet verleend voor dat bedrag vermeerderd met een bedrag van f 3.700,- aan overdrachtskosten. Dit alles onder de conditie dat geen woningbouw op de locatie mag plaatsvinden.


In de zomer van het jaar 1977, op 24 juni, vond een overleg plaats tussen de toenmalige wethouder voor ruimtelijke ordening Joh. Ter Maaten en de heer J. Sneep van de ’Stichting Menno van Coehoorn’ over het voornemen van de gemeente een bestemmingsplan “Woudenberg-dorp” in procedure te brengen. De Stichting Menno van Coehoorn is een landelijke vrijwilligersorganisatie die sinds 1932 ijvert voor het behoud van historische verdedigingswerken zoals stadspoorten en wallen, vestingen, forten, kazematten, stellingen en linies.


AANBEVELINGEN Naar aanleiding daarvan formuleerde deze stichting een aantal aanbevelingen inzake het behoud van de Schans en een eventuele restauratie. Wat betreft dat bestemmingsplan beveelt zij het College aan om het onderhavige terrein volledig, dat wil zeggen tot en met de buitenboorden van de gracht de bestemming ‘openbaar groen’ te geven, al of niet met de toevoeging speelterrein, voetpaden. 

(vervolg in deel 23E)


Bronnen: Archief Oud Woudenberg

Brand ontstaan in de meubelopslag in  het zaaltje achter De Schans waarna het volledig uitbrandde.