Marjolein van Elteren over werkzaamheden statenlid: ‘Met je laarzen aan bij boer of bij gamebedrijf’

15 maart 2023 om 09:53 Politiek

WOUDENBERG De stembureaus in Woudenberg zijn vanmorgen open gegaan voor de verkiezingen van provinciale staten en de waterschappen in Utrecht. De Woudenbergse Marjolein van Elteren, die inmiddels vier jaar statenlid is, legt uit wat een statenlid doet. ,,We zijn een enigszins onzichtbare bestuurslaag, die steeds belangrijker wordt.’’

,,Samen met Jasmijn Strootman van de Stichting Dierenambulance Woudenberg en omstreken heb ik bereikt dat er niet meer wordt gejaagd op loslopend katten in de provincie Utrecht, maar dat ze worden gevangen, gecastreerd, gechipt en opgevangen. Ik ben er trots op dat we dit als Woudenbergers hebben bereikt’’, zegt Marjolein van Elteren (42), die met haar man en kinderen in Woudenberg woont. Ze is inmiddels vier jaar statenlid voor de provincie Utrecht voor GroenLinks, met als bijzondere aandachtsgebieden natuur en landbouw. 

Eigenlijk had ze voordat ze statenlid werd wel een globaal idee van wat ze kon verwachten, vertelt ze, maar heeft ze vooral ontdekt wat het statenlidmaatschap inhield terwijl ze het was. Ze is inmiddels ook een jaar fractievoorzitter van de provinciale fractie van GroenLinks. En ze is niet de enige Woudenberger. ,,Woudenbergers kunnen op elf dorpsgenoten in de staten kiezen, van wie drie op de tweede plek op de kieslijst: Jesseka Batteau voor de Partij voor de Dieren en Frans Hazeleger voor de SGP en ikzelf’’’, vertelt ze.

Voor de meeste statenleden gaat het om een deeltijdbaan. Ze zijn zo’n twintig uur per week kwijt aan het statenlidmaatschap en hebben daarnaast een andere baan. Naast haar werk voor de provincie bouwt Marjolein van Elteren apps en websites en verzint ze automatiseringsoplossingen voor bedrijven. Dat doet ze vanuit het bedrijf ‘Ingewikkeld’, samen met haar man Stefan Koopmanschap en compagnon Mike van Riel. ,,Tegelijkertijd ben ik me er als statenlid altijd van bewust dat ik supersnel moet kunnen inspringen op dingen die zich voordoen.”

De vaste vergaderdag in de provinciale staten van Utrecht is de woensdag. Dan kan het zomaar gebeuren dat je als statenlid de hele dag, van 11.00 tot 23.00 uur, zit te vergaderen. ,,Dat zijn lange dagen’’, merkt Van Elteren op, ,,en daarom is het goed dat we daarvoor de hele dag vrijmaken.’’

Ze herinnert zich nog goed dat ze in het eerste jaar nadat ze voor provinciale staten van Utrecht was gekozen op werkbezoek ging. Bijvoorbeeld in Den Treek, net buiten Woudenberg. Onlangs legde ze met een aantal (kandidaat)statenleden een werkbezoek af bij Boerderij Tussen de Hagen, net buiten Woudenberg in Leusden, een boerderij waar ze ‘natuurinclusief’ werken. Aan het begin van de statenperiode legde ze een bezoek af aan een boerderij met mestvergister bij Jan de Greef op de Voskuilerdijk in Woudenberg.

Ze staat als statenlid niet alleen met haar laarzen aan op  een boerenerf, maar bezocht bijvoorbeeld ook gamebedrijven in de stad Utrecht. Tijdens de werkbezoeken draait het om zaken die verder gaan dan de gemeentegrenzen, zoals verkeersveiligheid en wegenaanleg in de provincie Utrecht, het stikstofbeleid dat door provincies moeten gaan uitvoeren, het natuurherstel, zoals op de Grebbelinie bij Woudenberg en Renswoude. En op cultureel gebied bijvoorbeeld het herstel van cultureel erfgoed en de instandhouding van het netwerk van bibliotheken, waaronder ook de bibliotheken in Woudenberg en Renswoude. ,,Stemmen op de provinciale staten doet ertoe, en in komende vier jaar wordt ons werk alleen nog maar belangrijker’’, vat Van Elteren samen.

Ze ziet als inwoner van Woudenberg dat er wel wat valt te verbeteren aan de verkeersveiligheid op de N224 bij het dorp. ,,Daarom wil ik na de verkiezingen de nieuwe ploeg van statenleden graag meenemen om hen dat te laten zien.’’ Ze was zelf een paar jaar geleden niet aanwezig bij een bezoek van de commissaris van de koning, Hans Oosters, aan Woudenberg, maar noemt dit ook als voorbeeld van provinciale betrokkenheid.

Voorafgaand aan de statenverkiezingen voeren veel landelijke politici campagne. ,,We zijn als staten toch wel een enigszins onzichtbare bestuurslaag. Als je willekeurig iemand in het dorp vraagt wat een statenlid doet, dan staat-ie waarschijnlijk met een mond vol tanden. Daarom is het prettig dat landelijke politieke kopstukken hun bekendheid inzetten om aandacht te vragen voor de statenverkiezingen. Aan de andere kant zou het wel mooi zijn als ze dat ook op andere momenten zouden doen.’’ En dat geldt natuurlijk ook voor de waterschappen, want die krijgen nog minder aandacht, merkt ze op. Tegelijkertijd begrijpt Van Elteren goed dat de landelijke politiek invloed probeert uit te oefenen, omdat de statenleden op hun beurt de leden van de Eerste Kamer kiezen. En dat heeft invloed op de machtsverhoudingen tussen de Tweede- en de Eerste Kamer.

De gemeenten in de provincie Utrecht hebben hun eigen bestuurlijke verantwoordelijkheden, maar ze werken ook samen met de provincie en andersom. ,,Goed contact van statenleden met raadsleden is belangrijk’’, merkt Van Elteren op. ,,Woudenberg is een goed voorbeeld van een gemeente die zich in de staten vertoont als het ertoe doet. Zo kom ik wethouder Daphne de Kruif geregeld in de provincie tegen. Ze praat bijvoorbeeld mee over het energiebeleid van de provincie, dat ook van invloed is op de leefomgeving en duurzaamheid in de gemeente Woudenberg.’’

Hetzelfde geldt voor het openbaar vervoer, waarover de provincies gaan - ze verstrekken bijvoorbeeld de concessies aan vervoerders - maar dat ook belangrijk is voor Woudenberg. ,,Op het moment dat ik met mijn man in Woudenberg kwam wonen, ben ik bijvoorbeeld mijn rijbewijs gaan halen, omdat er op het gebied van openbaar vervoer nog wel wat te verbeteren valt voor inwoners van Woudenberg. We hebben als provincie de eindverantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat er voldoende schone energie opgewekt wordt. Het is aan de regio op te bepalen waar er windmolens of zonnevelden komen, dus dat bepalen wij als provincie niet. Maar als blijkt dat een bepaalde regio te weinig bijdraagt, dan pakken we als provincie wel de regie zodat we dit met elkaar voor elkaar gaan krijgen.’’

Onlangs moest de gemeente Woudenberg ingrijpen om de veelheid aan partijen die meedoen allemaal een plek te kunnen geven op de openbare verkiezingsborden. Er komen steeds meer partijen bij, die allemaal voor hun belang lijken op te komen. ,,Het is hun goed recht om te staan voor één issue’’, zegt Van Elteren, ,,ik vind het lastig om daar een uitspraak over te doen. Wat ik mensen aanraad is: ga stemmen en verdiep je vooraf in wat een partij doet. Neem de tijd om je erin te verdiepen.’’

Meer informatie over de provinciale staten van Utrecht en de partijen die eraan meedoen, staat op: kiesjouwutrecht.nl.