‘Geen wittebrood maar Zweeds meel’

9 november 2021 om 18:45

Deel 24D door Ot Beigelsteijn

Rinus weet het voor 100 procent zeker: ,,Honger hebben we niet geleden. Althans niet voor zover ik mij dat herinner” (als groenteboer moet je toch wel een beetje aan groente en fruit kunnen komen). Toch zal het overige voedsel vitaminearm zijn geweest omdat Rinus er de zogenaamde Engelseziekte aan heeft overgehouden. Een ziekte die voornamelijk veroorzaakt wordt door een tekort aan vitamine D en Calcium in het lichaam. Menig kind kreeg er kromme benen van.

Misschien zat hij vanwege de oorlogssituatie teveel binnen en was er slecht aan levertraan te komen. Calcium zal bij Rinus niet zo’n grote rol hebben gespeeld want boerenkool en groene kool zal wel in hun eigen winkel aanwezig zijn geweest en melk was er in de buurt wel te krijgen. Maar dat het een ziekte typisch voor jonge kinderen was zal ook wel een rol hebben gespeeld.

,,De voedseldropping en het eerste Zweedse wittebrood kan ik mij nog goed herinneren”, verhaalt Rinus.(Een hardnekkig misverstand is dat vele toen hongerige Hollanders nog steeds op hun netvlies hebben staan dat en hoe ze wittebrood uit het vliegtuig hebben zien vallen. Sommigen weten het pertinent zeker. Er is echter nooit en te nimmer één wittebrood boven Nederland gedropt, maar alleen het Zweedse meel om het te bakken).

Van het pand aan de Dorpsstraat (Uitleg) zou IJsbrand niet zo lang plezier hebben. Op 28 april 1945 raakte ook dat pand door het opblazen van kruispunt de Poort zo zwaar beschadigd dat het onbewoonbaar werd. Het woongedeelte was nagenoeg weggevaagd. Het voorhuis stond nog overeind, hoewel het ook zwaar te lijden had gehad. In de eerste jaren na de oorlog zette IJsbrand zijn zaak in een met zwartgecarbolineumde planken opgekalefaterd voorhuis voort. 

Als woning betrokken zij het vroegere huis van de Duitser Lauda op de hoek van de Geeresteinselaan en het Kampje (nu Koningin Wilhelminastraat). Daar is in september 1945 Adri geboren, in 1948 Hans; in 1950 gevolgd door Wim als laatste van de in totaal zeven  kinderen.

Het vertrek van de Duitse soldaten staat Rinus ook nog helder voor de geest. ,,Ik zie ze nog lopen, met de fiets aan de hand richting Scherpenzeel”. Hier heeft Rinus waarschijnlijk een kleine black out: De Duitsers werden voor garage Honders verzameld en werden, inderdaad met fietsen (gestolen of niet), afgevoerd, niet naar Scherpenzeel maar in westelijke richting om in Den Treek te worden ontwapend. Mogelijk zijn er een paar stiekem richting Heimat ontsnapt!!

Of het een bange tijd was? ,,Nee, daar was ik te jong voor, op die leeftijd vond je het hoog uit spannend".

(vervolg in deel 24E)

Bronnen: M. de Smit, Wikipedia