'Bang voor wat [Trump] na nederlaag gaat doen’

10 november 2020 om 09:00

De Amerikaanse presidentsverkiezingen, waarbij Democraat Joe Biden uiteindelijk won, waren afgelopen week het gesprek van de dag, zowel in de Verenigde Staten als in Nederland. De Woudenbergse Anne Lize Zandbergen (16) woont sinds twee maanden in het verdeelde land waar de spanningen rondom de verkiezingen hoog opliepen. ,,Absurd hoe respectloos ze hier omgaan met iemand met een andere mening’’, blikt ze terug.

Nadat de jonge Woudenbergse vorig jaar haar diploma haalde op het Corderius College in Amersfoort, volgt ze nu een jaar high school in de staat South Carolina. ,,Ik vond mezelf nog te jong om door te studeren.’’ Met haar ‘host-ouders’, een stel met uitwonende kinderen, woont ze in Pamplico, een klein dorpje met iets meer dan 1000 inwoners.

CORONA-UITBRAAK ,,Vandaag wilde ik een van mijn dochters naar school brengen, maar de school blijkt opeens gesloten te zijn vanwege een corona-uitbraak’’, zegt Robert Feenstra (50). ,,Ze volgt de lessen nu via een Zoom-meeting thuis.’’ Hij heeft zelf een vrije dag en geniet van het mooie weer.

Feenstra is geboren en opgegroeid in Woudenberg, woonde een paar jaar in Amersfoort en vertrok daarna, in 2004, naar New York, waar hij bij een financieel bedrijf in de informatietechnologie (IT) werkt. Sinds 2007 woont hij in Connecticut, om precies te zijn in Milford aan de Long Island Sound, ongeveer veertig minuten vanaf het centrum van New York.

De verkiezingen volgde hij, net als velen in Nederland, thuis op de tv. ,,Het is duidelijk dat Biden als president is gekozen. Het is zoals het is. Ik zou zelf op Trump hebben gestemd, hoewel hij een mafketel is. Maar ik denk dat dit beter zou zijn geweest voor dit land, het werk en de financiën.’’ Feenstra vertelt dat hij zich als ‘permanent resident’ in de VS echter niet mag laten registreren als kiezer en niet mag stemmen, ook al woont hij er al meer dan vijftien jaar. ,,Overigens mag ik wel geld doneren aan partijen.’’

CULTUURSHOCK Bij aankomst in de VS ervaarde Zandbergen meteen een cultuurshock. ,,Het is heel bizar om mee te maken hoe de verkiezingen hier gaan. South Carolina is een Republikeinse staat. Veel tuinen stonden vol met borden van Donald Trump. Ook zie je overal mensen lopen met vlaggen, petten, shirts van hem. Ze laten op elke mogelijk manier zien dat ze hem supporten.’’ Ook op de school waar ze zit lopen veel leerlingen met dergelijke shirts of rijden ze in een auto waar heel groot de naam Trump op staat geschreven. Daarentegen zijn er in er maar weinig mensen die Biden supporten. ,,Veel jonge stemmers in de regio kiezen voor de Republikeinse kandidaat Trump, omdat hun ouders dat ook doen en ze dat zo geleerd hebben. Zij verdiepen zich nauwelijks in waar hij voor staat en kijken niet verder dan hun neus lang is. Al zie je ook wel dat er jongeren zijn die zich tegen hun ouders verzetten en juist voor de Democraten kiezen, maar die laten dat nauwelijks zien.’’

Ook schrok ze van de manier waarop er in het land campagne werd gevoerd. ,,Er zit zoveel haat achter elke reclame. Overal waar je gaat, zie je advertenties waarin de ene partij de tegenpartij zwart maakt en oproept om niet op de ander te stemmen. Het is bizar dat je dat continu als je de televisie of YouTube aanzet, voorbij ziet komen. Het is heel demotiverende politiek.’’

Aan de andere kant merkt de Woudenbergse dat Amerikanen die niet heel uitgesproken Republikein of Democraat zijn, zich niet uitlaten over hun politieke voorkeur. ,,Dat is hier dan weer meer een taboe. Het dorp waar ik woon is bijvoorbeeld erg klein. Mensen hier zijn bang dat anderen daarover gaan praten of oordelen. Amerikanen die openlijk Trump aanhangen, zijn daar heel uitgesproken over, maar mensen die ook maar een beetje twijfelen zul je niet gauw horen.’’ Zo weet Anne Lize bijvoorbeeld ook niet wat haar ‘host-ouders’ gestemd hebben. ,,We hebben het natuurlijk wel met elkaar over de verkiezingen gehad, maar ze laten er verder niets over los.’’

Zelf denkt Anne Lize dat ze voor Biden zou kiezen als ze had mogen stemmen. ,,Ik heb wel beetje een beeld van wat hier speelt en ik heb me er ook in verdiept, maar mijn voorkeur is wel wat oppervlakkig omdat ik hier niet permanent woon en ik er in mindere mate mee te maken heb. Mijn indruk is dat Biden een betere keuze voor Europa is. We kunnen hem beter gebruiken om mee samen te werken.’’

SMERIG SPEL ,,Rellen zijn ons na het bekendmaken van de uitslag bespaard gebleven’’, merkt Feenstra op. ,,Iedereen zag dit op een gegeven moment wel aankomen. We hebben de komende vier jaar met Joe Biden en Kamala Harris te dealen, ook al hangen er op allerlei plekken nog vlaggen van Trump en staan er nog borden in de tuin. Van een groot feest merk ik hier niets, maar we mogen ook niet zoveel vanwege corona.’’

Hij woont in Long Island Sound aan het water en werkt in Westport, een van de rijkste gebieden van de VS, waar veel beleggingsfondsen zijn gevestigd. Zijn drie kinderen die hij samen met zijn ex-vrouw heeft wonen bij hem in. Zijn zoon Hessel Björn (19) is geboren in Amersfoort, dochter Hanna Pearl (16) en Estella Joy (14) zijn geboren in New York en Connecticut. ,,Twee zijn voor Black Lives Matter (BLM), een van hen is tegen, dat vind ik heel naar.’’

De verkiezingen ziet hij vooral als ‘een smerig spel’. ,,Als je wilt winnen, dan lukt je dat alleen door kwaad te spreken over de andere partij. Je maakt elkaar vies en degene die dat het beste doet mag winnen’’, vat hij de verkiezingen samen.

GOED WERK GEDAAN Van de rechtszaken die Donald Trump met een team van advocaten hebben aangespannen, verwacht Feenstra niet veel. ,,Het was te voorspellen dat hij dat zou doen. Hertellingen zijn er altijd. Tenzij ze echt iets naars vinden, zal er verwacht ik niets uitkomen. Hertellingen leveren nooit grote verschillen op. Het is vooral een manier om je tijd te verdoen en geld te verkwisten.’’

Het verbaast Feenstra niet dat Trump de uitslag niet accepteert. ,,Je hebt het niet over een gewone president, maar over Trump. Hij is geen politicus. Daarom is hij ook gekozen. Hij is een grote blaaskaak die kan zeggen en doen wat hij wil, maar de volgende vier jaar hebben we met een andere president te maken.''

Hoewel president Trump veel kritiek over zich heen krijgt, merkt Anne Lize dat de Amerikanen in haar omgeving juist erg te spreken zijn over het werk dat hij de afgelopen vier jaar geleverd heeft. ,,Volgens veel mensen heeft hij veel gedaan aan de belastingen en de werkloosheid, dat zijn de zaken waar ze hier het meest om geven. Ik had het hier laatste over met de ‘host-vader’ van een andere exchange student. Hij was heel open over zijn keuze en vertelde dat hij vier jaar geleden voor een kleinere derde partij had gestemd. Maar omdat hij vond dat Trump goed werk heeft gedaan, heeft hij ervoor gekozen om deze keer op hem te stemmen.’’

VERDEELDHEID Tijdens deze verkiezingen leek er meer verdeeldheid in het land dan ooit tevoren. Volgens de jonge Woudenbergse komt dat vooral door het hectische periode die gaande is in het land. ,,Dit is een jaar geweest waarin wereldleiders enorm getest zijn in hoe ze hun werk doen. Als je kijkt naar de aanpak wat betreft het coronavirus, zie je dat dat hier eigenlijk helemaal niet goed is gegaan. Veel mensen zijn daar boos over, maar volgens anderen heeft president Trump het juist heel goed aangepakt.’’

De uitslag liet uiteindelijk vier dagen op zich wachten. Dit was langer dan normaal en kwam met name doordat meer mensen via de post hadden gestemd vanwege het coronavirus. ,,Er hing een nerveuze sfeer. Veel Amerikanen zijn inmiddels wel een beetje klaar met de verkiezingen. Al die advertenties en discussies, het gaat nergens anders meer over. Hierdoor zijn mensen gestrest en je ziet dat het spanningen oplevert tussen beide groepen die soms uitlopen tot rellen. Toen de uitslag eindelijk daar was, was er naast blijdschap en teleurstelling vooral opluchting dat er eindelijk een punt achter deze verkiezingen gezet kon worden.’’ Anne Lize las de verkiezingsuitslag op de pagina van CNN die ze sinds de verkiezingsdag continu refreshte. ,,Ik heb nog nooit zo vaak op die website gekeken denk ik. Persoonlijk was ik erg blij met de uitslag, maar toen ik het nieuws aan mijn ‘host-ouders’ vertelde, hadden ze daar niet echt een mening over en gingen ze weer over tot de orde van de dag.’’

In veel verschillende steden in het land gingen grote groepen mensen de straat op om de overwinning van Biden te vieren, maar in omgeving van Anne Lize bleef het stil op straat. ,,De meeste mensen gingen gewoon door met hun leven en wilden liever niet praten over de uitslag.’’ Wel zag ze dat er op social media discussies ontstonden tussen klasgenoten van school. ,,Sommige leerlingen plaatsten berichten dat ze blij waren met de overwinning waarop Trump-aanhangers weer reageerden hoe je zo dom kon zijn om op Biden te stemmen, en andersom ook. Het is absurd hoe respectloos ze hier omgaan met iemand met een andere mening.’’

RELLEN BLIJVEN UIT De verwachte spanningen en rellen zijn tot nu toe uitgebleven in het land. ,,En hopelijk blijft dat zo. Misschien dat dat anders wordt als Trump zijn rechtszaken doorzet.’’ Ook vreest ze voor het vertrouwen van mensen in de verkiezingen. ,,Dit proces verloopt zo eerlijk mogelijk. Dat mensen zo makkelijk zeggen en geloven dat er fraude is gepleegd, vind ik vreemd. De nasleep hiervan zal ook nog wel de nodige spanningen opleveren. Mijn verwachting is dat Biden hier wel rustig onder blijft, maar ik ben vooral bang voor wat Trump gaat doen en welke impact dit gaat hebben.’’

Momenteel wordt het land niet alleen verdeeld door aanhangers van de Democraten en de Republikeinen die tegenover staan, constateert Feenstra, maar ook door BLM en corona. ,,In mijn directe omgeving zijn onlangs twee collega’s uit New York vertrokken uit angst voor plunderingen en voor corona-besmetting. Een van hen heeft z’n appartement opgezegd en gaat naar New Jersey, een ander komt naar Connecticut. Ik heb zelf twaalf jaar bij een financieel bedrijf in New York gewerkt. Nu zie je? dat zij er inmiddels niet meer willen wonen. Ze zijn doodsbang voor slecht volk dat rellen aangrijpt om te gaan stelen.’’

Hij woont al jaren niet meer in Woudenberg, maar hij heeft nog geregeld contact met zijn drie broers en drie zussen in het dorp. Twee van zijn broers zijn overleden, net als zijn ouders. ,,Ik zeil vaak met Nederlandse vrienden hier in Long Island Sound. De omgeving is prachtig, ik mag niet klagen. Ik woon vlakbij een Rooms Katholieke Kerk aan het water. En even verderop ligt de Atlantische Oceaan.’’