‘De edele kunst van het portretteren’
14 mei 2020 om 16:31Deel 37B
Waar geen ezel in de stal stond, was die wel binnen Huize Laanzicht te vinden. Regelmatig bezocht de bekende schilder Ernst Witkamp Laanzicht om Mien les te geven. Onderricht in tekenen, schilderen met olie- en waterverf alsmede het mengen van kleuren. Naast de bekende portretten van JB en Cornelie, die door Ernst Witkamp zijn geschilderd is er ook nog een schilderij met afbeeldingen van engeltjes van hem en een aquarel van een paard die hij samen met Mien heeft gemaakt. Waarschijnlijk een kunstzinnige poging van Mien die met de nodige penseelstreken van Ernst erbij tot het bekende en bewaard gebleven artistieke creatuur heeft geleid.
VOORTZETTING Of deze artistieke pretenties van Mien later werden voortgezet vermeldt de geschiedenis niet, hoewel haar verblijf op De Hoogt na het overlijden van Jaap in Lochem daartoe alle aanleiding zou hebben kunnen geven.
De aspiraties van Mien stonden dus bepaald niet op zichzelf. Waar zij letterlijk met verve de kwast en penseel hanteerde waren er ook andere kinderen van JB en Cornelie die dat kunstje verstonden. Denk daarbij aan Maus die met zijn aquarellen al eerder in de spotlights is geplaatst. Een voorbeeld hiervan is het werk met de kievit en de houtsnip. Verder voorzag hij in latere jaren toen hij het kunstje goed verstond de gehele familie De Beaufort veelal zonder bestelling van werken van eigen hand.
ERNST EN KAREL Een ander voorbeeld onder de kinderen De Beaufort is de herinnering aan de tekenlessen en in potlood en andere middelen uitgevoerde bewaarde kunstuitingen van Karel. Waarom Karel? Het geval is dat Ernst Witkamp in zijn jonge jaren een beetje leek op Karel. Niet dat zulks iets zegt, maar het is niet onmogelijk dat de affiniteit tussen die twee daardoor wat sterker was dan met de overige jongens.
Ernest Sigismund (zoals de officiële namen van Ernst luidden) Witkamp was op 13 maart 1854 in Amsterdam geboren. Hij studeerde van 1871 tot 1877 aan de Rijksakademie van beeldende kunsten eveneens te Amsterdam, als leerling van onder andere August Allebé van wie hij het lithowerk leerde, de schilder en hoogleraar Barend Wijnveld en Jacob Olie, die hem als fotograaf composities leerde maken.
ATELIER In 1882 won hij de Willink van Collenprijs voor jonge talenten. Ernst was bevriend met Nicolaas van der Waay (die de latere opvolger van Barend Wijnveld aan de Rijksakademie zou worden), met wie hij enige tijd een atelier aan het Koningsplein gedeeld heeft. Met hem en nog enige anderen vormde hij het Gezelschap M.A.B. (genoemd naar Michelangelo Buonarroti, die we voornamelijk alleen maar onder zijn eerste naam kennen). Daarnaast was hij bestuurslid van Arti et Amicitiae in Amsterdam.
Tot aan zijn overlijden op 1 oktober 1897 was Ernst conservator van het Museum Fodor dat gesticht werd door de steenrijke steenkolenhandelaar Carel Joseph Fodor en bestaan heeft tot 1993. In 1963 kwam de collectie onder beheer van het Amsterdams Historisch Museum.
ASPIRATIES Ernst Witkamp was dus niet de eerste de beste die op Laanzicht blijk mocht geven van zijn kunstzinnige aspiraties en zijn vermogen iemand anders het een en ander ten aanzien van beeldende kunst te leren. Bovendien om JB en Cornelie te portretteren.
Alle broers en zussen zullen verplicht met het enthousiasme van Ernst geconfronteerd zijn geweest omdat het volgens JB en Cornelie nu eenmaal bij de opvoeding van een aristocraat hoorde.
Karel heeft op veertienjarige leeftijd toen hij nog volop aan de schilderlessen onderworpen was, ooit een bijzondere nieuwjaarswens van Ernst ontvangen in de vorm van een kaart waarop de voorkant een litho van diens hand bevatte, voorstellende een zeilboot. Op de achterkant staat een hartelijke felicitatie bij de aanvang van het nieuwe jaar, gedateerd 1 januari 1893. Later heeft iemand de datum van overlijden van Ernst, 1 oktober 1897, rechts onderaan geplaatst. Als waardevol kunstvoorwerp is deze kaart zorgvuldig bewaard gebleven.
(vervolg in deel 37C)
Bronnen: E. Kalsbeek-Schimmelpenninck van der Oye, nl.wikipedia.org
