'Epiloog die er bepaald niet om loog'

9 februari 2019 om 18:12

Serie 4 deel 8 door Ot Beigelsteijn

Ooit deed het verhaal onder de omwonenden de ronde dat bij het dichtgooien van de loopgraven en de antitankgracht in het weiland tussen Klein Oudenhorst en de spoordijk door de Canadezen ooit een bulldozer vast is komen te zitten. Tijdens het lostrekken door een collega met een identieke bulldozer kwam er zoveel kracht op de ketting te staan dat de haak waaraan de verzakte bulldozer was vastgemaakt volkomen zou zijn verbogen.

Jaren later is bij diep ploegen in datzelfde weiland deze haak ooit teruggevonden en wordt nog steeds zorgvuldig door Wim van de Burgt gekoesterd en bewaard. Een bewijs dat het verhaal wel degelijk klopte en weer een stuk tastbare geschiedenis. Dat vinden van materialen in de grond door de jaren heen geldt ook voor meerdere granaatscherven en granaten, zowel van de Duitsers als van de geallieerden, die later door deskundigen onschadelijk werden gemaakt.

Ook de vele bomkraters die er in de wijde omtrek van De Haar lagen werden tenslotte dichtgegooid en geëgaliseerd. Enige jaren nadat zij begroeid waren was er weinig meer van te zien.

In de droge zomer van 1959 liep Wim van de Burgt met zijn broer door de drooggevallen spoorgracht naast de oude spoorlijn en vond nog een verdwaalde blindganger, een 250 ponder die via aanmelding bij de politie door de Explosieven Opruimings Dienst is weggehaald en op een veilige plek onschadelijk gemaakt. Wim herinnert zich nog levendig de aanwijzingen van commandant Brandt die de leiding in handen had.

Het ligt in de lijn der verwachtingen dat zich nog veel onontdekt oorlogsmateriaal in de grond bevindt. Gezien het grote aantal kraters van ontplofte bommen zullen er ongetwijfeld geweest zijn die ongedetoneerd linea recta de grond zijn ingedoken. De trillingsgevoeligheid van de verschillende typen ontstekers die zijn toegepast kan veranderen met de veroudering en ook of ze meer of minder in het grondwater hebben gelegen. Zijn het vanwege verdergaande corrosie gevaarlijke tijdbommen?

Even ten zuiden van de spoorbrug is na de sluiting van de halteplaats De Haar in 1927 tussen de baanwachtershuizen 35 en 36 in de buitenboog van het spoor een aftakking voor een losplaats aangelegd waar onder meer kolen werden gelost bij Davelaar. Hier zijn in de laatste twee oorlogsjaren ook de nodige bommen gevallen zonder aanzienlijke schade aan de infrastructuur aan te richten. De telegrafische afkorting van De Haar was HAR in het spoorwegjargon.

(vervolg in deel 9)

Bronnen: W. v.d. Burgt, Archief Oud Woudenberg