Woudenbergse ouders laken deskundigheid lokaal zorgteam: ´Wij zijn totaal niet geholpen´

WOUDENBERG ,,We dachten dat het specialisten waren, maar we kregen te maken met absurde beschuldigingen.´´ Dat vertellen Woudenbergse ouders, die voor hun 14-jarige zoon de hulp van het Zorgteam Woudenberg inschakelden. Met deze vraag om hulp werd volgens hen onzorgvuldig en onprofessioneel omgesprongen. ,,We stonden en staan nog steeds perplex."

Het relaas van het Woudenbergse gezin liegt er niet om. ,,Maar onze bizarre ervaring wint het van onze schaamte." De ouders* kampen met de zorg voor hun 14-jarige zoon, die gediagnosticeerd is met ASS (autisme spectrum stoornis). ,,Zijn jeugd kenmerkt zich door veel onbegrip vanuit de omgeving, misverstanden op scholen en sportclubs, wisselingen van scholen, zorgen om zijn toekomst en zelfstandigheid en soms conflicten met vriendjes." Dat heeft vanzelfsprekend ook impact op het gezin. ,,Maar onze zoon is een goede knul met een bovengemiddeld IQ en we proberen hem zo goed mogelijk te begeleiden. Hij begrijpt de omgangsnormen in het leven en de samenleving niet altijd."

JEUGDWET De gemeenten zijn sinds 1 januari 2015 verantwoordelijk voor de uitvoering van de Jeugdwet. Sindsdien kunnen ouders en kinderen voor hulp en zorg bij opvoedingsproblemen, psychische problemen en stoornissen bij de gemeente terecht. ,,We hadden voor 2015 met succes hulp gezocht bij de toenmalige Riagg (geestelijke gezondheidszorg, red.), maar waren in de veronderstelling dat we nu de weg naar de gemeente moesten bewandelen."

Dat besloten de ouders begin dit jaar dan ook te doen. ,,We werden uitgenodigd voor een gesprek bij het zorgteam Loket De Kleine Schans van de gemeente en te woord gestaan door twee medewerkers, van wie er één extern was ingehuurd. We hebben ons kwetsbaar opgesteld door alle vuile was buiten te hangen, iets wat voor ons niet eenvoudig was. Maar het ging ons erom dat we allemaal geholpen zouden worden."

Na dit eerste gesprek wilden de twee medewerkers ook graag met hun zoon praten. ,,Dus hebben we ze thuis uitgenodigd. Hooguit een uur zijn ze op de koffie geweest."

Een week later werden beide ouders uitgenodigd voor opnieuw een gesprek. ,,We waren in de veronderstelling dat ze verder wilden praten over een plan van aanpak en wat hun team mogelijk voor ons zou kunnen betekenen." Dat liep faliekant anders. ,,Ze begonnen over het feit dat ik mijn andere kind, die halverwege het gesprek naar beneden kwam, er spontaan bij betrok en omhelsde aan de tafel tijdens de koffie", vertelt de moeder.

De twee medewerkers van Loket De Kleine Schans interpreteerden dat namelijk anders. ,,Ik werd beticht van het op een voetstuk plaatsen van mijn andere kind. Daarmee werd de aanval ingezet. Onbegrijpelijk dat deze zogenaamde specialisten dit zo willen zien. Ik wil juist ons andere kind het gevoel geven dat zij er ook bij hoort en de nodige aandacht geven."

De ouders leggen uit dat het gesprek vanaf dat moment ontspoorde. ,,Ze gingen zo tekeer, het was alsof wij waardeloze ouders waren. Op basis van twee korte gesprekken kwamen zij met hun analyse. Die was gevoelloos en kleinerend, terwijl wij ons juist kwetsbaar hadden opgesteld. Wij dachten ook dat we met specialisten te maken hebben, maar ze dreigden zelfs met jeugdzorg en het afpakken van onze kinderen, een schoolvoorbeeld van ambtelijk machtsmisbruik."

Bij nader onderzoek kwam het paar erachter dat de vrouw die hen te woord stond een maatschappelijk werkster was met werkervaring met bejaarden en gehandicapten. De ingehuurde medewerker bleek met moeilijk opvoedbare jongeren te hebben gewerkt, zo achterhaalden de ouders. ,,Expertise op het gebied van autisme ontbrak. Autisme is zoiets specifieks. We zijn ervan overtuigd 29geraakt dat deze mensen niet weten hoe het is om een tiener met een dergelijke beperking op te voeden. Dat verklaart deze onprofessionele en absurde beschuldigingen."

AVERECHTS Het verhaal van de Woudenbergse ouders staat niet op zichzelf. Landelijk zijn er tal van voorbeelden dat gemeenten specifieke zorgvragen niet aankunnen. ,,Natuurlijk zijn we ons ervan bewust dat dit werk voor een kleine gemeente als Woudenberg heel omvangrijk is, maar ga dergelijke hulp niet bieden als je de kennis en capaciteit niet in huis hebt. Sterker, het werkt averechts als men niet bekend is met bijvoorbeeld stoornissen als PDD-NOS en MCDD en het syndroom van Asperger."

Het stel wil daarom andere ouders die in dezelfde situatie zitten waarschuwen. ,,Voor hulp bij specifieke psychische problemen kun je beter niet naar de gemeente toegaan. Zorg dat je professionele hulp zoekt bij bijvoorbeeld GGz Centraal of huur desnoods zelf een kinderpsycholoog in."

Zelf stelt het paar dat zij meer ouders hebben gesproken die 'zeer ontevreden' zijn over het zorgteam van Woudenberg. ,,We zijn niet de enigen, maar dat neemt niet weg dat we enorme spijt hebben dat we überhaupt hulp bij dit zorgteam hebben gezocht. Onze zoon en wij zijn hier totaal niet mee geholpen."

VERSCHIL Twee andere ouders reageren ook zeer kritisch. ,,Onze ervaring is dat medewerkers van De Kleine Schans twijfelden aan de ernst van onze zorgvraag´´, zegt één van hen. ,,Het voelde alsof we het hele team moesten overtuigen dat we hulp nodig hadden, terwijl er al een stevige diagnose op tafel lag. Wie ook wel eens bij GGz Centraal is geweest, ervaart een wereld van verschil als het om begrip, deskundigheid en professionaliteit gaat.´´ Deze aanvraag werd uiteindelijk afgewezen.

Een andere ouder stelt dat de focus te veel op geld ligt. ,,Er wordt te weinig gekeken vanuit het perspectief van het kind. Het beperken van zorguitgaven lijkt voorop te staan.´´

Na het voorval afgelopen voorjaar hebben de ouders van de 14-jarige inmiddels via andere wegen wel succes geboekt. ,,Via een verwijzing van de huisarts zijn we bij GGz Centraal terechtgekomen. Daar hebben we de hulp van onder anderen een jeugdpsychiater en gezinstherapeut gekregen. Over deze professionele hulp en begeleiding zijn we zeer te spreken."

REACTIE GEMEENTE Wethouder Pieter de Kruif laat in een reactie weten dat de gemeente 'het betreurt dat ouders het contact met Loket De Kleine Schans op deze manier hebben ervaren'.  

Volgens De Kruif heeft de decentralisatie van de jeugdzorg in 2015 veel veranderingen met zich meegebracht, zowel voor gemeenten als voor mensen die zorg of ondersteuning nodig hebben. ,,Met name de veranderingen in de zorg als het gaat om psychische klachten en stoornissen hebben invloed op individuele personen en dat kan vervelende gevolgen hebben. De zorg wordt dan soms anders dan mensen verwachten of gewend zijn, bijvoorbeeld doordat ze van zorgaanbieder of instelling moeten veranderen." 

De wethouder meldt verder dat eerder dit jaar de deskundigheid op het gebied van jeugd-GGZ is uitgebreid, op aanraden van huisartsen en cliënten. Om die reden is afgelopen zomer een gedragswetenschapper voor jeugd-GGZ aangesteld. ,,Deze gedragswetenschapper voegt extra expertise toe aan het team, met name op het gebied van complexere jeugdhulp. Overigens koopt de gemeente zorg bij complexe problematiek sowieso in bij gespecialiseerde zorgaanbieders."

Daarnaast verwijst De Kruif naar het cliëntervaringsonderzoek jeugdhulp, dat ieder jaar wordt uitgevoerd. Hieruit kwam volgens hem naar voren dat meer dan tachtig procent van de cliënten tevreden is met de kwaliteit van de geboden hulp. ,,Maar zorg kan altijd beter en daar werken we iedere dag aan. We horen daarom graag van onze cliënten en maatschappelijke partners wat er beter kan."

De gemeente Woudenberg ontving dit jaar één officiële klacht. De Kruif: ,,De gemeente gaat in principe met ouders die klachten uiten in gesprek. Soms geven ouders aan dit niet te willen, wat wij betreuren, maar vanzelfsprekend respecteren. De ouders zijn nog steeds van harte welkom om met ons in gesprek te gaan."

[* De namen van de ouders en hun kinderen zijn bij de redactie bekend.