'Gastouderschap is volwaardig beroep geworden'

Gastouderbureau bestaat 29kwart eeuw

Aan het woord zijn pionier Sylvia Kuiper en bemiddelingsmedewerker Carla van de Wetering. Beiden weten van de hoed en de rand binnen de kinderopvang, wat in Barneveld begon met een gastouderbureau. ,,Het begon met een advertentie in de krant van een groep werkende ouders uit de Randstad, die in Barneveld was komen wonen. Zij wilden graag lokaal hun kinderen laten opvangen." Kuiper ging daarmee aan de slag en weet nog goed hoe de vlag er destijds bij hing. ,,Barneveld was in die tijd nog heel traditioneel. De moeder bleef thuis bij de kinderen. Opvang van kinderen was helemaal niet nodig. Ik stuitte bij de gemeente aanvankelijk op verzet."

Toch zette Kuiper door, in eerste instantie door vooral opvang te verzorgen voor kinderen van alleenstaande moeders, die wel moesten werken. Daarmee zag gastouderbureau Harlekijn het levenslicht. ,,Kinderen werden in een huiselijke omgeving opgevangen, in een gezinssituatie. Dat persoonlijke aspect is nog steeds een belangrijke reden voor ouders die kiezen voor gastouderopvang", weet Van de Wetering. Verder is de huidige manier waarop het gastouderschap ingevuld wordt nauwelijks te vergelijken met 25 jaar geleden. Kuiper: ,,25 jaar geleden begonnen we in de amateuristische sfeer. Er waren amper regels, terwijl we nu van gastouders een professionele opstelling verwachten. We vragen om een mbo-opleiding, een ehbo-diploma en het liefst ook een pedagogisch plan; gastouder zijn is geen hobby meer."

UITBREIDINGEN Harlekijn breidde in de loop van de jaren steeds verder uit. Naast de gemeente Barneveld behoren onder meer Scherpenzeel, Woudenberg, Renswoude, Nijkerk en Veenendaal tot het werkgebied van het gastouderbureau. ,,Kinderopvang werd steeds gewoner, ook omdat steeds meer moeders zijn gaan werken." Naast die ontwikkeling was er nog een fiscale ontwikkeling. ,,Vanuit het Rijk werd de kinderopvangtoeslag geïntroduceerd, ook als stimulans om meer ouders te laten werken. Met die toeslag werd rond 2008 echter veelvuldig fraude gepleegd. Er waren te weinig regels", weet Van de Wetering. Om die reden maakte de overheid in 2008 plannen om de gastouderopvang af te schaffen. ,,Toen hing Harlekijn aan een zijden draadje. We zijn in die tijd zelfs nog gaan demonstreren op het Malieveld in Den Haag." Dat sorteerde effect. Harlekijn overleefde en er kwamen strakkere en duidelijke regels met betrekking tot het gastouderschap. ,,Gastouders moesten zich laten scholen op het ROC, wat zorgde voor een grote schifting. Een grote groep gastouders zag dat niet zitten en stopte." Het zette echter wel een professionaliseringsslag in gang. ,,Die juichen we alleen maar toe."  Harlekijn ging in 2010 samen met Dol Fijn en in 2014 veranderde ook de naam in Dol Fijn Gastouderopvang. Het marktaandeel van de gastouderopvang is wel een stuk kleiner dan die van de reguliere kinderopvang. ,,De keuze voor een gastouder wordt vaak heel bewust gemaakt. Naast de huiselijke omgeving speelt flexibiliteit ook een rol. Gastouders kunnen wat makkelijker schakelen in overleg met ouders", is de ervaring van bemiddelingsmedewerker Van de Wetering.,,Wel is ons bestand van gastouders wat aan het vergrijzen. We zijn druk bezig met jonge aanwas. Gelukkig zien we daar ook vorderingen."

STAP TERUG Het 25-jarig bestaan van het gastouderbureau is volgens Kuiper een 'mooie mijlpaal'. ,,Van pionier naar professional in relatief korte tijd. Dat is toch wel bijzonder wanneer je terugkijkt", stelt Kuiper. Zij doet opnieuw een stap terug bij Dol Fijn nu Ria van der Sluis anderhalve week geleden begon als de nieuwe directeur. Maar helemaal afscheid nemen doet Kuiper niet. De 60-jarige Barneveldse blijft actief in de Brancheorganisatie Kinderopvang. ,,Wat op landelijk niveau besloten wordt, dat daalt lokaal natuurlijk neer op Dol Fijn. Door me op die manier in te blijven zetten, kan ik de komende jaren nog een klein steentje bijdragen."

,,We zijn druk bezig met aanwas van jonge gastouders", vertellen Sylvia Kuiper (links) en Carla van de Wetering.